Ο Αριστοτέλης στο έργο του Πολιτικά διατύπωσε ορισμό για τον πολίτη επισημαίνοντας ότι ο πολίτης είναι ο «μετέχειν κρίσεως και ἀρχῆς». Ορίζοντας την πόλη αναφέρει ότι αυτή είναι το σύνολο των ατόμων που συμμετέχουν στην πολιτική και δικαστική εξουσία, εξασφαλίζουν την αυτάρκεια της και στοχεύουν στην ευδαιμονία. Η πόλη, σχετίζεται άμεσα με το ευ ζην, την ευημερία των πολιτών και τον ενεργό πολίτη ο οποίος διαπλάθεται εντός του δημοκρατικού πολιτεύματος. Είναι αξιοσημείωτο ότι μόνο στη δημοκρατία ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει ενεργά τόσο στην εξουσία, όσο και στην κοινωνία, να είναι δηλαδή κοινωνός αρχής.
Ιστορικό Κέντρο Λευκωσίας – Εναέρια Φωτογραφία/ Nicosia Historic Center – Aerial view
«Ο ενεργός πολίτης είναι ο υπεύθυνος πολίτης που είναι ενημερωμένος, ξέρει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, εκφράζει την άποψή του και συμμετέχει ενεργά, δυναμικά και κριτικά και στην κοινωνία»[1]. Ο ενεργός πολίτης είναι ελεύθερος και αυτόνομος, πράττει και ενεργεί με άξονα το κοινό καλό, τη διασφάλιση της ευημερίας, των κοινών αγαθών, της ειρήνης. Αυτός εργάζεται για την προάσπιση των δικαιωμάτων, συμμετέχει στη δημοκρατική ζωή και είναι ενεργός στη δημόσια ζωή. Ο πολίτης που ενεργεί κατά προαίρεση, χωρίς προσωπικά οφέλη, δεν εμφανίζεται ξαφνικά, ούτε ενεργεί υποχρεωτικά, αλλά διαμορφώνεται από όλους τους φορείς αγωγής, την οικογένεια, το σχολείο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την Εκκλησία, την κοινωνία, την πολιτεία.
Στην εποχή μας όπου η κρίση απλώνεται σε όλους τους τομείς της ζωής, κοινωνία, πολιτεία, οικονομία, περιβάλλον, πολιτισμός, η παρουσία του ενεργού πολίτη είναι απαραίτητη και και το έργο του αναγκαία και το έργο και πολύτιμο. Τα χαρακτηριστικά του, η υπευθυνότητα, σεβασμός, διεκδικητικότητα, συνεργασία, δημοκρατικότητα, τον οδηγούν να προστατεύει τους συνανθρώπους, τον κόσμο και τον πλανήτη του, να ενεργεί. Ο ενεργός πολίτης είναι Άνθρωπος γιατί αισθάνεται και είναι «υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ’ άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα»[2]
[1] Γραφείο Επιτρόπου Εθελοντισμού και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων , Χάρτα Ενεργού Πολιτότητας και Ενεργού Πολίτη, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών.
[2] Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση «Αν θέλεις να λέγεσαι Άνθρωπος», Κέδρος, Αθήναι 1979, σ. 121-124